Όσα πρέπει να ξέρετε για την λογοθεραπεία
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο γίνεται αναφορά σε μια σχετικά νέα επιστήμη, αλλά και στην αναγκαιότητά της για την επίλυση προβλημάτων εκφοράς του λόγου, που ανέκαθεν θεωρούνταν από τα βασικότερα στοιχεία της προσωπικότητας του ανθρώπου. Εξάλλου, κάθε παρέκκλιση από το «φυσιολογικό» έθετε το άτομο στο περιθώριο. Τι είναι όμως η λογοθεραπεία;
Η Λογοθεραπεία ασχολείται με την πρόληψη, την αξιολόγηση, τη διάγνωση και τη θεραπεία των διαταραχών λόγου και ομιλίας, επικοινωνίας, φωνής και κατάποσης και απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες, από τη βρεφική ηλικία μέχρι και τα βαθιά γεράματα. Πρόκειται για μια συνεχώς εξελισσόμενη επιστήμη, που απαιτεί εξειδίκευση, συνεχιζόμενη εκπαίδευση και κλινική εμπειρία από την πλευρά του Λογοθεραπευτή.
Πότε όμως οι γονείς θα πρέπει να απευθυνθούν σε κάποιον Λογοθεραπευτή; Η απάντηση θα πρέπει να είναι: «Όταν οι ίδιοι προβληματίζονται ή ανησυχούν για το λόγο ή τη συμπεριφορά του παιδιού τους». Ο ρόλος του γονιού είναι ο πιο σημαντικός, καθώς βρίσκεται καθημερινά μαζί με το παιδί του και παρακολουθεί την εξέλιξή του σε όλους τους τομείς της ανάπτυξης και της μάθησης.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι λογοθεραπευτικής παρέμβασης χρήζουν τα παιδιά που παρουσιάζουν τουλάχιστον ένα χρόνο απόκλιση από το φυσιολογικό, στους τομείς του λόγου και της επικοινωνίας. Έτσι, λοιπόν, για ένα παιδί το οποίο είναι 2 ετών και δεν έχει πει ακόμη καμία λέξη, ενώ σε φυσιολογική ανάπτυξη, θα έπρεπε να έχει ένα λεξιλόγιο της τάξεως των 100 και άνω λέξεων και ήδη να ξεκινά τον σχηματισμό υποτυπώδους προτασιακής δομής, θα πρέπει οπωσδήποτε οι γονείς να απευθυνθούν σε λογοθεραπευτή ώστε να βοηθηθεί το παιδί. Πολύ σημαντικό, επίσης, σε αυτήν την ηλικία είναι η επικοινωνία. Παρατηρώ το παιδί μου με ποιο τρόπο επικοινωνεί. Με κοιτάει στα μάτια; Μου δείχνει αυτό που θέλει; Μιμείται ήχους και χειρονομίες; Και αν έχει αναπτύξει λόγο; Τον χρησιμοποιεί με επικοινωνιακό σκοπό; Για να εκφράσει τις ανάγκες του ή απλά μιλάει για άσχετα θέματα; Δεν θα πρέπει να αναβάλλουν την επίσκεψη στον ειδικό γιατί « ο μπαμπάς άργησε και αυτός να μιλήσει», γιατί «η μαμά τα είπε όλα μαζί 4 ετών», γιατί «έχει χρόνο ακόμα»…
Εκτός από την καθυστέρηση του λόγου, ένα παιδί προσχολικής ηλικίας μπορεί να εμφανίσει δυσκολίες και στην παραγωγή της ομιλίας. Πολύ συχνά ακούμε τα παιδιά να μας ζητάνε “νελό” αντί για νερό ή να θέλουν ένα “παιχνίζι” αντί για παιχνίδι. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό κομμάτι τα δουλειάς του λογοθεραπευτή είναι οι δυσρυθμίες στη ροή της ομιλίας, όπως για παράδειγμα επαναλήψεις στον πρώτο ήχο της λέξης, συλλαβής, ολόκληρης λέξης ή φράσης (μμμμμμμμωρό, θέ θέ θέλω παγωτό ή θέλω θέλω θέλω νερό).
Επιπλέον, παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν συχνά τμήμα της δουλειάς του λογοθεραπευτή. Οι μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να ποικίλουν ως προς το βαθμό σοβαρότητας και τη μορφή εκδήλωσης. Για παράδειγμα, ένα ποσοστό παιδιών μπορεί να εμφανίζει δυσκολίες στην ανάγνωση (δυσλεξία), άλλα παιδιά στη παραγωγή γραπτού λόγου (δυσγραφία), ενώ άλλα στα μαθηματικά (δυσαριθμησία). Είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι γονείς πως σε κάποιες περιπτώσεις δεν μπορούμε να μιλάμε για θεραπεία (δηλαδή πλήρη και μόνιμη λύση των δυσκολιών) αλλά για αντιμετώπιση, δηλαδή διαχείριση των δυσκολιών με σκοπό την αύξηση της λειτουργικότητας και των σχολικών επιδόσεων του ατόμου.
Όσον αφορά τους ενήλικες, αυτοί χρήζουν παρέμβασης λογοθεραπευτή συνήθως μετά από επίκτητες διαταραχές, όπως είναι για παράδειγμα τα εγκεφαλικά επεισόδια, τα τροχαία ατυχήματα και διάφορες παθήσεις της φωνής.
Εάν, λοιπόν, οι γονείς ή το οικογενειακό περιβάλλον, όταν επρόκειτο για ενήλικές, εντοπίσουν κάποιο πρόβλημα όπως αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω, καλό θα ήταν να επισκεφτούν κάποιον λογοθεραπευτή προκειμένου να αξιολογήσει το παιδί ή τον συγγενή τους.
Η λογοθεραπευτική αξιολόγηση είναι μια σημαντική διαδικασία κατά την οποία εξετάζονται οι δεξιότητες και οι δυσκολίες που μπορεί να εμφανίζει ένα άτομο στην ομιλία, τον λόγο και την επικοινωνία. Είναι σημαντικό οι γονείς, όταν επρόκειτο για παιδιά, να προετοιμάσουν το παιδί σχετικά με το νέο πλαίσιο και το άτομο που θα συναντήσει και θα παίξει. Η διαδικασία της αξιολόγησης περιλαμβάνει τη λήψη ιστορικού από τους γονείς, ώστε να ληφθούν οι απαραίτητες πληροφορίες. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα στο παιδί να επεξεργαστεί το χώρο και να νιώσει ασφαλή. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού χρησιμοποιούνται σταθμισμένα εργαλεία αξιολόγησης γλωσσικών, γνωστικών, εκφραστικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων, ενώ ο θεραπευτής παράλληλα καταγράφει τις απαντήσεις του παιδιού με στόχο να δημιουργήσει εξατομικευμένη παρέμβαση στις ανάγκες του κάθε παιδιού. Στόχος είναι το παιδί να αισθανθεί άνετα και ευχάριστα κατά τη διαδικασία της αξιολόγησης, αλλά και να δημιουργήσει μια υγιή σχέση με τον θεραπευτή, με τον οποίο θα έρχεται σε επαφή έως το πέρας της θεραπευτικής διαδικασίας, εφόσον φυσικά αυτή κριθεί αναγκαία. Στο τέλος της αξιολόγησης οι γονείς ενημερώνονται για τα αποτελέσματα των αξιολογητικών εργαλείων και τους θεραπευτικούς στόχους, για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνονται οι συνεδρίες, καθώς και την διαδικασία αποζημίωσης των συνεδριών. Όλα τα ασφαλιστικά ταμεία δικαιολογούν συνεδρίες λογοθεραπείας, αφού πρώτα οι ενδιαφερόμενοι αξιολογηθούν από τις αρμόδιες επιτροπές.
Θυμηθείτε: η ΠΡΟΛΗΨΗ είναι η καλύτερη θεραπεία!